Polyester iplik büzülme testi
(Shrinkage of yarn)

ipilk büzülmesi aslında ısıl işlem sonucu ipliğin kısalmasıdır. İplik uzunluğu işlemden önce ve sonra; belirli bir gerilim altında ölçülür ve ipliğin başlangıç uzunluğunun yüzdesi olarak belirtilir. Bu testin sonuçları, yüksek sıcaklıklarda yıkama ve ısıl işlem sonrası dokumanın boyutsal stabilitesinin tahmin edilmesinde etkin olabilir.
İplik büzülmesi, kaynar su, sıcak ve kuru hava, doymuş buhar ve hatta süper sıcak buhar gibi çeşitli koşullarda ölçülebilir ve raporlanabilir.
Sirang Şirketinin laboratuvarında büzülme testi, kaynar su ile kuru ve sıcak havada yapılmaktadır. Bu test için gerekli ekipmanlar, yumak sarma, kaynar su banyosu, yüksek sıcaklıklı fırın ve ölçüm cihazıdır.

Polyester iplik büzülmesi testi süreci
(Shrinkage of yarn)

Öncelikle yumakları, tutma cihazının üstüne yerleştiriyoruz, sonrasında uzunluk ölçüm cihazı (Shrinkage tester) ile numunelerin başlangıç uzunluğunu ölçüp cihazın hafızasına kaydediyoruz. Numuneler, test koşullarına bağlı olarak 100 ± 3 santigrat derece sıcaklıktaki kaynar su banyosunda veya 190 ± 3 santigrat derece sıcaklıkta kuru ve sıcak havalı fırında sırayla 30 ± 5 ve 15 ± 1 süre boyunca yerleştirilir. Son olarak, numuneleri çıkartıp isi dengesine ulaştıktan sonra ipliklerin ikincil uzunluğunu ölçüyoruz. Bu ipliğe uygulanan gerilimin 0/05 centi-newton/ditex 'e ayarlandığını belirtmemiz gerekir. İplik büzülmesi, birincil ve ikincil uzunluklar kullanılarak cihaz yazılımı tarafından yüzde olarak hesaplanmaktadır.

Standartlar

  • Bu alanda mevcut standartlar arasında ASTM D2259, ISO 18066 ve ISO 18067 olup yerli standartlardan ise ISIRI 20095 ve ISIRI 20096’ya değinebiliriz.
  • İplik numunelerinin hazırlanması için otomatik yumak sarma makinesi kullanılmaktadır. Kaynar su haznesi, numune tutucunun sabit ve sağlam bir şekilde yerleştirilebileceği uygun genişliğe ve derinliğe sahiptir.
  • • Yüksek sıcaklığa sahip fırın 200 dereceye kadar sıcak hava sağlayabilir. Numunelerin uzunluğunu ölçen cihaz, numunelere otomatik olarak belirli bir gerilim uygular ve iplik numunesinin uzunluğunu 0,05 mm çözünürlükle belirler.Büzülme, cihaz yazılımı tarafından ölçülen uzunluklara göre hesaplanır.
  • Genel olarak ipliğin büzülmesinin belirlenmesi ,yumak, tek iplik, manuel ve otomatik olarak yapılabilir.
  • Örneğin 500 dtex numaralı FDY ipliğin çekmesini belirlemek için, yumak şeklinde iplik numuneleri hazırlayıp adı geçen standartlarda belirtilen formülü kullanarak yumak sarma makinesini (10 turlu yumak) kullanarak; polyester ipliğin çekme test işlemi yapılır.
  • 925 numaralı İran Ulusal Standardına göre FDY ipliğin çekme yüzdesi maksimum %15’tir.